İnsani İkamet İzni Şartları, Süreç ve Başvuru Adımları

Türkiye’de ikamet eden yabancılar için bazı durumlarda normal ikamet izinleri alınamaz veya mevcut durum, standart ikamet izinlerinin koşullarına uymayabilir. Böyle durumlarda 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 46 ve 47. maddeleri uyarınca insani ikamet izni düzenlenebilir.

İnsani ikamet izni, olağanüstü, zorunlu veya korunması gereken durumlarda verilen istisnai bir ikamet izni türüdür. Burada amaç; kişinin hak ve özgürlüklerinin korunması, çocuğun üstün yararı, geri gönderme riski, kamu düzeni ve uluslararası insancıl hukuk ilkeleri ile uyumdur.

Bu rehber, kimlerin insani ikamet izni alabileceğini, başvuru sürecini, uzatma / iptal şartlarını ve uygulamada dikkat edilmesi gereken kritik noktaları net şekilde açıklar.

---

İnsani İkamet İzni Kimlere Verilir? (Kanuni Dayanak)

İnsani ikamet izni, diğer ikamet izinlerinin şartları aranmaksızın, İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen sürelerle, Göç İdaresi Başkanlığı’nın onayıyla verilir.

Kanuni düzenleme: YUKK MADDE 46.

Aşağıdaki durumlardan en az biri bulunuyorsa insani ikamet izni düzenlenebilir:

Dayanak Durum	Açıklama
a) Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda	Çocuk hakları ilkesi gereği, çocuğun Türkiye’de kalması zorunlu veya önemli ise bu izin verilebilir.
b) Sınır dışı veya giriş yasağı kararı bulunmasına rağmen çıkış mümkün değilse	Kişinin ülkesine dönmesi fiilen veya hukuken mümkün değilse, zorunlu koruma amacıyla izin verilir.
c) 55. madde gereği sınır dışı kararı alınamayan kişiler	Hayat, özgürlük veya işkence riski bulunan ülkelerde geri gönderme yasağı geçerlidir.
ç) 53., 72. veya 77. madde kapsamında yargı yoluna başvuru sürecinde	Yargı süreci tamamlanana kadar kişiye geçici olarak insani ikamet verilebilir.
d) Güvenli üçüncü ülkeye geri gönderme işlemleri devam ederken	Uluslararası koruma prosedürü süresince geçici olarak kalış sağlanır.
e) Kamu düzeni / güvenliği açısından Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken durumlar	Diğer ikamet türlerinden birinin alınması mümkün değilse uygulanır.
f) Olağanüstü durumlarda	Savaş, iç karışıklık, afet, diplomatik engeller vb. haller.

Kaynak: 6458 sayılı YUKK Madde 46

---

İnsani İkamet İzni Kaç Yıllık Verilir?

Bu izin genellikle 1 yıl süreyle verilir ve şartların devam etmesi halinde uzatılabilir.

Süre tamamen Bakanlık ve İl Göç İdaresi’nin değerlendirmesine bağlıdır.

---

İnsani İkamet İzni Başvuru Süreci (Adım Adım)

İnsani ikamet izni, randevu alınarak yapılan klasik ikamet başvurularından farklıdır.

Başvuru çoğu zaman dosya üzerinden değerlendirilir.

Başvuru adımları:

1. Durumu belgeleyen açıklayıcı bir dilekçe hazırlanır.
2. Gerekliyse çocuğun üstün yararı raporları / okul devam belgeleri / sağlık raporları eklenir.
3. Eğer sınır dışı kararı varsa itiraz dilekçesi veya dava bilgileri eklenir.
4. Başvuru kişinin bulunduğu İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne yapılır.
5. Dosya İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne gönderilir.
6. Onay sonrası ikamet kartı düzenlenir.

Dikkat: Bu süreçte yapılan en kritik hata yanlış veya eksik gerekçe ile başvuru yapılmasıdır.

Yanlış gerekçe → Ret → Sınır dışı riski doğurabilir.

---

İnsani İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler

Her dosya duruma göre farklı ilerler; ancak genel belge listesi:

• Pasaport veya pasaport yerine geçen belge
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Adres kayıt sistemi belgesi (ikamet adresi)
• Mevcut duruma ilişkin gerekçe ve açıklama dilekçesi
• Varsa yargı süreç belgeleri veya sınır dışı karar örnekleri
• Çocuk varsa doğum belgesi, velayet belgeleri
• Sağlık raporları (zorunlu hallerde)

---

İnsani İkamet İzni Hangi Durumlarda İptal Edilir?

YUKK Madde 47 uyarınca:

• İzni gerektiren zorunlu durumlar sona ererse, valilik tarafından izin iptal edilir ve uzatılmaz.

Örnek:

Geri gönderme riski ortadan kalkmışsa veya kişi artık standart ikamet izni alabilecek durumda ise izin yenilenmeyebilir.

---

Örnek Olay (Uygulama Senaryosu)

Suriyeli bir anne ve 5 yaşındaki çocuğu, ülkede savaş ortamı devam ettiği için Türkiye’den çıkamıyor.

Aile, normal ikamet izni için gerekli belgeleri tamamlayamıyor.

Çocuğun üstün yararı gereği;

• Çocuğun eğitimine devam etmesi,
• Sağlık hizmetine erişimi,
• Güvenlik koşulları

korunması gerektiğinden insani ikamet izni verildi.

Bu tür başvurularda kritik unsur:

Gerekçenin doğru ve mevzuata uygun şekilde sunulmasıdır.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

---

İlgili Olabilecek İçerikler

Sınır Dışı Etme (Deport) Nedir ?

---

Sonuç ve Profesyonel Destek Çağrısı

İnsani ikamet izni, yanlış gerekçe veya eksik bilgi ile başvurulduğunda ret kararı, ret sonrası ise sınır dışı riski doğurabilen hassas bir süreçtir.

Bu nedenle başvuru mutlaka hukuki temsil eşliğinde yürütülmelidir.

👉 Size özel uzman hukuki destek için MFY Legal | Hukuk Bürosu ile hemen iletişime geçin.