İşten Çıkış Kodları ve İşçinin Hakları (Güncel)
Nisan 27, 2025 |
- Makaleler
| 5 minutes
Kısa Cevap: İşten ayrılış bildirgenizdeki SGK çıkış kodu, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik ödeneği haklarınızı doğrudan belirler. Kod 29 kaldırılmış; 4857 sayılı İş Kanunu m.25/II kapsamındaki fiiller artık 42–50 arasında ayrı ayrı kodlarla tanımlanmıştır.
İşten Çıkış Kodu Nedir?
İşten çıkış kodu, iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğini SGK’ya resmî olarak bildiren koddur. Sadece bir kayıt numarası değildir; aynı zamanda işçinin hangi haklardan yararlanabileceğini belirler.
Mevzuat Dayanakları
- 4857 sayılı İş Kanunu – özellikle m.25/II hükümleri.
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu – SGK bildirgeleri ve sosyal güvenlik esasları.
- SGK 2020/20 Genelgesi – işten çıkış bildirgesi usulleri.
- SGK 2021/9 Genelgesi – kod 29’un kaldırılması ve 42–50 kodlarının getirilmesi.
Bu bağlantılar, resmi kaynaklara doğrudan ulaşmanı sağlar.
İşten Çıkış Kodları ve Haklar
| İşten Çıkış Kodu | Açıklama | Kıdem Tazminatı Hakkı | İhbar Tazminatı Hakkı | İşsizlik Ödeneği Hakkı |
|---|---|---|---|---|
| 01 | Deneme süresinde işveren feshi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 03 | İşçinin istifası | Hayır | Hayır | Hayır |
| 04 | İşverenin haklı sebep olmadan feshi | Evet | Evet | Evet |
| 05 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Evet | Hayır | Evet |
| 08 | Emeklilik veya toptan ödeme nedeniyle ayrılma | Evet | Hayır | Hayır |
| 12 | Askerlik nedeniyle işten ayrılma | Evet | Hayır | Evet |
| 13 | Kadın işçinin evlilik nedeniyle ayrılması | Evet | Hayır | Hayır |
| 15 | Toplu işçi çıkarma | Evet | Evet | Evet |
| 17 | İşyerinin kapanması | Evet | Evet | Evet |
| 18 | İşin sona ermesi | Evet | Evet | Evet |
| 23 | Zorunlu nedenlerle işçi feshi | Evet | Hayır | Evet |
| 24 | Sağlık nedeniyle işçi feshi | Evet | Hayır | Evet |
| 25 | İşverenin kötü muamelesi nedeniyle fesih | Evet | Hayır | Evet |
| 27 | Zorunlu nedenle işveren feshi | Evet | Hayır | Evet |
| 42–50 | 4857 m.25/II kapsamındaki fiiller (ahlak, uyuşturucu, devamsızlık vs.) | Hayır | Hayır | Hayır |
42–50 Arası İşten Çıkış Kodlarının Temeli
SGK 2021/9 Genelgesi’nde (SGMD’de yayınlanan) belirtilmiştir ki, m.25/II hükümleri uyarınca aşağıdaki kodlar tanımlanmıştır:
- 42: İşverenin yanıltılması (örneğin, sözleşme yapılırken gerçek olmayan beyan)
- 43: İşçinin işverene/namusuna hakaret, asılsız ihbar
- 44: Cinsel taciz
- 45: Sarhoşluk, uyuşturucu kullanımı işyeri ortamında
- 46: Hırsızlık veya güveni kötüye kullanma
- 47: Ertelenmemiş suç işleme
- 48: İzinsiz devamsızlık
- 49: Görevi yapmamakta ısrar
- 50: İş güvenliğini tehlikeye atma
Bu işten çıkış kodlarına dayanılarak yapılan fesihlerde işçinin kıdem, ihbar ve işsizlik ödeneği hakları doğmaz.
Hatalı İşten Çıkış Kodu Düzeltilmesi
- İşverene yazılı başvuru ile işten çıkış kodunun düzeltilmesini talep et.
- İşveren SGK ayrılış bildirgesini düzeltme yoluna gidebilir (SGK 2020/20 Genelgesi usulü).
- Düzeltme yapılmazsa SGK’ya şikayet, arabuluculuk ya da dava süreçlerini başlatabilirsin.
Örnek Vaka
Durum: Zeynep Hanım, 8 yıldır satış müdürü olarak çalışan bir personeldir. Şirket, pandemi sonrası ekonomik sıkıntılar yaşadı ve bazı departmanları kapatma kararı aldı.
Bildirilen Kod: Kod 17 – İşyerinin kapanması ya da bölüm kapatılması şeklinde bildirilmiş.
Hukuki Sonuçlar:
- Zeynep Hanım kıdem tazminatına hak kazanır (8 yılı dikkate alınarak).
- İhbar tazminatı da şirkete bildirim yapılmadıysa ödenmelidir (örneğin 12 hafta önceden bildirim yükümlülüğü olabilir).
- İşsizlik ödeneği şartlarını sağlıyorsa (örneğin son 3 yılda 600 gün prim, son 120 gün kesintisiz çalışma), işsizlik maaşı alabilir.
Risk: Eğer işveren yanlışlıkla 03 (istifa) veya kod 45 gibi bir kod kullanırsa, Zeynep Hanım hem işsizlik hakkını hem tazminat haklarını kaybedebilir. Bu durumda kodun düzeltilmesi için yukarıdaki adımları izlemelidir.
Soru–Cevap
Yaklaşık 4–8 ay; istinaf/temyiz süreçleriyle uzayabilir.
SGK 2021/9 Genelgesi ile kod 29’un belirsizlik oluşturduğu gerekçesiyle çıkarılmış, yerine 42–50 arasında detaylı işten çıkış kodları getirilmiştir.
e-Devlet → SGK 4A İşe Giriş-Çıkış sayfasından çıkış kodunu görebilirsin.
Evet, hatalı işten çıkış kodu kullanımı işsizlik ödeneği hakkını ortadan kaldırabilir. Ama düzeltme talebi ile hak yeniden kazanılabilir.
Genellikle 03 (istifa) ve 42–50 (ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı fesih) işten çıkış kodları işsizlik maaşına engel oluşturur.
İşsizlik Ödeneği Başvurusu Nasıl Yapılır?
- e-Devlet’ten çıkış kodunu kontrol et.
- Fesih bildirimi, SGK hizmet dökümü, kimlik ve banka bilgilerini hazırla.
- İşten ayrıldığın tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvur.
- Kod hatası varsa işverenden düzeltme talep et veya hukuki süreç başlat.
Sonuç
İşten çıkış kodları, işçinin en temel haklarını (kıdem, ihbar, işsizlik ödeneği) doğrudan etkiler. Yanlış kodlama ciddi mağduriyetlere neden olabilir. Bu yüzden çıkış kodunu mutlaka kontrol et ve gerekirse düzeltme talebinde bulun.
Size özel uzman hukuki destek için MFY Legal | Hukuk Bürosu avukatları ile hemen iletişime geçin.
Paylaş
İlgili alan
İlgili kişiler
Yasal Bilgiler
Bu brifing bilgilendirme amaçlıdır; hukuki tavsiye değildir. Sorularınız varsa lütfen bizi arayın. Tüm hakları saklıdır.
İlginizi Çekebilir