İşten ayrılırken işverence bildirilen SGK çıkış kodu, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarını doğrudan etkiler. Bu makalede, işten çıkış kodlarının ne anlama geldiğini, işçinin haklarını nasıl etkilediğini ve güncel çıkış kodlarını bulabilirsiniz.

SGK İşten Çıkış Kodu Nedir?

İşten çıkış kodu, işçinin işten ayrılma nedeninin SGK sistemine resmi olarak bildirilmesidir. Bu kod, sadece bir sayı değildir; işten ayrılma sebebinizi ve dolayısıyla haklarınızı belirler. Yanlış seçilen bir kod, tazminat veya işsizlik maaşı gibi önemli haklarınızın kaybına neden olabilir.

? Hukuki Dayanak:

Çıkış kodlarının temel dayanağı 4857 Sayılı İş Kanunu ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’dur.

Özellikle İş Kanunu’nun 25. maddesi (II. fıkrası), işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkını ve 42–50 arası çıkış kodlarının temelini oluşturur.

4857 Sayılı İş Kanunu – Resmi Kaynak

İşten Çıkış Kodları İşçinin Haklarını Nasıl Etkiler?

Çıkış kodu;

• Kıdem tazminatı hakkı olup olmadığını,
• İhbar tazminatı alıp alamayacağını,
• İşsizlik maaşı başvurusunda bulunup bulunamayacağını doğrudan etkiler.

Örneğin:

• İşverenin haksız nedenle feshettiği çıkışlarda (Kod 04) hem kıdem hem de işsizlik maaşı hakkınız vardır.
• Eğer kendi isteğinizle ayrıldıysanız (Kod 03), genellikle bu haklarınız olmaz.

İşten Çıkış Kodları ve Anlamları

Aşağıda en sık kullanılan SGK işten çıkış kodlarının açıklamalarını ve her kod için kısa bir örnek bulabilirsiniz.

Kod	Açıklama	Kıdem Tazminatı	İhbar Tazminatı	İşsizlik Maaşı
01	Deneme süresi içinde işveren feshi	Hayır	Hayır	Hayır
03	İşçi tarafından istifa	Hayır	Hayır	Hayır
04	İşveren tarafından haklı sebep olmadan fesih	Evet	Evet	Evet
05	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi	Evet	Hayır	Evet
08	Emeklilik nedeniyle işten ayrılma	Evet	Hayır	Hayır
12	Askerlik nedeniyle işten ayrılma	Evet	Hayır	Evet
13	Kadın işçinin evlilik nedeniyle ayrılması	Evet	Hayır	Hayır
15	Toplu işçi çıkarılması	Evet	Evet	Evet
17	İşyerinin kapanması	Evet	Evet	Evet
18	İşin sona ermesi	Evet	Evet	Evet
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih	Evet	Hayır	Evet
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih	Evet	Hayır	Evet
25	İşçi tarafından işverenin kötü davranışı nedeniyle fesih	Evet	Hayır	Evet
27	Zorunlu nedenle işveren feshi (örneğin tutukluluk)	Evet	Hayır	Evet
29	(Kaldırıldı) Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı fesih	Hayır	Hayır	Hayır
42	İş sözleşmesi yapılırken işvereni yanıltma	Hayır	Hayır	Hayır
43	İşveren veya ailesinin şerefine hakaret	Hayır	Hayır	Hayır
44	İşverenin başka işçisine cinsel taciz	Hayır	Hayır	Hayır
45	Sataşma, sarhoşluk, uyuşturucu kullanımı	Hayır	Hayır	Hayır
46	Güveni kötüye kullanma, hırsızlık, sır açıklama	Hayır	Hayır	Hayır
47	İşyerinde cezası ertelenmeyen suç işlemek	Hayır	Hayır	Hayır
48	İzin almadan işe gelmeme	Hayır	Hayır	Hayır
49	Görevlerini yapmamakta ısrar	Hayır	Hayır	Hayır
50	İş güvenliğini tehlikeye atma, ağır zarar verme	Hayır	Hayır	Hayır

Not: Kod 29, 2021 yılında kaldırıldı. Artık ihlalin türüne göre 42–50 arası kodlar kullanılıyor.

İşten çıkış kodlarının sayılarla listelendiği, güncellendiği ve nasıl bildirileceğinin açıklandığı yerler SGK genelgeleridir.

Özellikle:

• 2021/9 Sayılı SGK Genelgesi
  • Kod 29 kaldırıldı.
  • 42–50 arası detaylı yeni kodlar tanımlandı.
• 2020/20 Sayılı SGK Genelgesi
  • İşten ayrılış bildirgesi işlemleri ve kod kullanımı anlatıldı.

42–50 Arası Kodların Hukuki Temeli

İşten çıkış kodları arasında 42 ile 50 arasındaki kodlar, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin II. fıkrasında düzenlenmiştir.

Burada işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları detaylı olarak tanımlanmıştır.

Örneğin:

• Kod 42: İşçinin işvereni yanıltması
• Kod 45: Sarhoş veya uyuşturucu etkisi altında işe gelmesi
• Kod 46: Hırsızlık veya güveni kötüye kullanma

Bu kodlar işçiye kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı hakkı vermez.

Hangi İşten Çıkış Kodunda Kıdem Tazminatı Alınır?

Kıdem tazminatı alabileceğiniz kodlar ve açıklamaları:

• 04 – İşveren tarafından haklı sebep olmadan fesih
• 05 – Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
• 08 – Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle işten ayrılma
• 12 – Askerlik nedeniyle işten ayrılma
• 13 – Kadın işçinin evlilik nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılması
• 15 – Toplu işçi çıkarılması
• 17 – İşyerinin kapanması
• 18 – İşin sona ermesi
• 23 – İşçi tarafından zorunlu nedenlerle fesih
• 24 – İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
• 25 – İşçi tarafından işverenin kötü davranışı nedeniyle fesih
• 27 – Zorunlu nedenlerle işveren tarafından fesih (örneğin tutukluluk)

? Kıdem Tazminatı Hakkında Ayrıntılı Bilgi İçin Tıklayın.

Hangi İşten Çıkış Kodunda İşsizlik Maaşı Alınır?

İşsizlik maaşı alabileceğiniz kodlar ve açıklamaları:

• 04 – İşveren tarafından haklı sebep olmadan fesih
• 05 – Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
• 12 – Askerlik nedeniyle işten ayrılma
• 15 – Toplu işçi çıkarılması
• 17 – İşyerinin kapanması
• 18 – İşin sona ermesi
• 23 – İşçi tarafından zorunlu nedenlerle fesih
• 24 – İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
• 25 – İşçi tarafından işverenin kötü davranışı nedeniyle fesih
• 27 – İşverenin zorunlu nedenlerle feshi (örneğin tutukluluk nedeniyle)
• 31 – Grev, lokavt veya mevzuat gereği işçinin kendi isteği ve kusuru dışında fesih
• 32 – Özelleştirme nedeniyle iş sözleşmesinin feshi
• 34 – İşyerinin devri veya niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih

? İşsizlik Maaşı Başvuru Rehberimiz İçin Tıklayın.

İşten Çıkış Kodu Hatalıysa Ne Yapılmalı?

Hatalı çıkış kodu mağduriyet oluşturabilir.

Bu durumda:

1. İşverenle iletişim kurup yazılı olarak düzeltme talep edilebilir.
2. SGK’ya şikayet başvurusunda bulunulabilir.
3. Arabuluculuk veya dava yoluyla düzeltilmesini sağlayabilir.

SGK’nın 2021/9 ve 2020/20 sayılı genelgeleri, çıkış kodlarının düzeltilmesi için arabuluculuk ve mahkeme kararlarının kullanılabileceğini düzenlemiştir.

? İşten Çıkış Kodunda Hata Nasıl Düzeltilir? Detaylı Rehber

Sonuç: Haklarınızı Bilmeyi İhmal Etmeyin!

İşten çıkış kodu, bir işçinin geleceğini doğrudan etkiler.

Yanlış kodlama, tazminat ve işsizlik maaşı gibi önemli hakların kaybına sebep olabilir. Bu nedenle, işten ayrıldığınızda size verilen çıkış kodunu dikkatlice kontrol etmeniz ve haklarınızı bilmeniz önemlidir.

? İşten ayrılırken size bildirilen çıkış kodunu mutlaka kontrol edin.

? Haklarınızı biliyorsanız, mağduriyet yaşamazsınız.

? Bir hata olduğunu düşünüyorsanız profesyonel destek almaktan çekinmeyin.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: İşten çıkış kodumu nasıl öğrenebilirim?

C: E-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümünüzü kontrol ederek işten çıkış kodunuzu öğrenebilirsiniz. 

S: Hatalı çıkış kodu nedeniyle işsizlik maaşı alamaz mıyım?

C: Evet, hatalı bir çıkış kodu işsizlik maaşı almanızı engelleyebilir. Ancak, yukarıda belirtilen adımları izleyerek kodun düzeltilmesini sağlayabilirsiniz.

S: Hangi çıkış kodları işsizlik maaşı almaya engeldir?

C: Genellikle, işçinin kendi isteğiyle işten ayrıldığı veya işverenin haklı nedenle fesih yaptığı durumlarda (örneğin, kod 03 veya 29) işsizlik maaşı alınamaz.

MFY Legal | Hukuk Bürosu Olarak Ne Yapıyoruz?

MFY Legal olarak; işçi ve işveren arasında doğabilecek iş hukuku uyuşmazlıklarında uzman desteği sunuyoruz.

İşten çıkarılma süreçleri, kıdem ve ihbar tazminatı talepleri, işçilik alacakları, iş sözleşmesi incelemeleri ve SGK çıkış kodu hatalarına ilişkin hukuki danışmanlık ve dava süreçlerinde yanınızdayız.

İster bir çalışan olun haklarınızı korumak isteyin, ister bir işveren olun süreçlerin yasal çerçevede ilerlemesini sağlayın. MFY Legal her zaman doğru ve güvenilir bir çözüm ortağınızdır.

---

? Hemen Bizimle İletişime Geçin

İşten çıkış sürecinizde veya iş hukukuna dair her konuda uzman avukatlarımızdan destek almak için iletişim formumuzu doldurun.

Haklarınızı güvence altına alalım, sürecinizi profesyonelce yönetelim.