Kıdem Tazminatı: Şartlar, Hesaplama ve Güncel Rehber

Giriş: Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, işçinin işveren yanında çalıştığı süre boyunca emeğinin, sadakatinin ve yıpranmasının karşılığı olarak, iş sözleşmesinin belirli koşullarda sona ermesi halinde işveren tarafından ödenen toplu paradır. Yargıtay, kıdem tazminatını; işçinin işini kaybetmesi durumunda yeni bir iş bulmakta yaşayacağı zorluklara karşı bir güvence ve geçmiş hizmetlerine karşılık bir ödül olarak tanımlamaktadır .

Bu nedenle kıdem tazminatı, sadece bir mali hak değil, aynı zamanda iş güvencesi ve sosyal koruma işlevi taşıyan özel bir tazminat türüdür. Türkiye’de ilk kez 1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu ile hukuk sistemimize girmiş, zamanla işçi lehine genişletilerek günümüzdeki yapısına ulaşmıştır.

---

Kimler Kıdem Tazminatı Hakkına Sahiptir?

Kıdem tazminatı her işten ayrılan çalışana otomatik olarak ödenen bir hak değildir. Bunun için kanunda belirlenmiş bazı koşulların gerçekleşmesi gerekir :

1. Geçerli Bir İş Sözleşmesi: İşçinin 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında geçerli bir iş sözleşmesi ile çalışıyor olması gerekir. Tarım işlerinde 50’den az işçi çalıştıran işyerleri gibi kanunda sayılan bazı istisnalar kapsam dışındadır.
2. En Az 1 Yıl Çalışma: İşçinin aynı işverenin işyerinde (aynı holding bünyesinde olsa dahi) en az bir yıl kesintisiz çalışmış olması gerekir.
3. Sözleşmenin Haklı Sebep Dışında Sona Ermesi:
   • İşverenin İş Kanunu m.25/II’de düzenlenen “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış” nedenleri dışında işçiyi işten çıkarması,
   • İşçinin ise İş Kanunu m.24 kapsamında sağlık, ahlak veya zorlayıcı sebeplerle sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde kıdem tazminatı hakkı doğar.
4. Özel Haller:
   • Kadın işçinin evlenmesi: Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.
   • Erkek işçinin askerlik görevi: Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçi, en az 1 yıllık kıdemi varsa tazminata hak kazanır.
   • Emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı: SGK’dan bu haklara hak kazanan işçi, belgeyi işverene sunduğunda kıdem tazminatı alabilir.
   • İşçinin ölümü: En az 1 yıllık kıdemi varsa, yasal mirasçıları kıdem tazminatını talep edebilir.

Bu şartlar oluşmadığı sürece, işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak uygulamada işverenlerin, kanunen zorunlu olmasa da, işçiye “iyi niyet” göstergesi olarak kıdem tazminatı ödediği durumlar da görülebilmektedir.

---

2025 Güncel Düzenlemeler

Her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğ ile kıdem tazminatı için uygulanacak tavan miktarı açıklanır. 2025 yılı itibarıyla belirlenen güncel tavan miktarı ve detaylara şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: 2025 Kıdem Tazminatı Tavan Miktarı

Kıdem Tazminatı Şartları

Kıdem tazminatı, her işten ayrılan çalışana otomatik olarak ödenen bir hak değildir. İşçinin bu haktan yararlanabilmesi için kanunda açıkça belirlenmiş koşulların sağlanması gerekir. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uyarınca, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aşağıdaki şartların gerçekleşmesi zorunludur:

1. En Az Bir Yıl Çalışma Koşulu

Kıdem tazminatının en temel şartı, işçinin aynı işveren bünyesinde en az bir yıl kesintisiz çalışmış olmasıdır. Bu süre, iş sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren hesaplanır ve deneme süresi de dahil edilir. İşçinin işveren değişmeden aynı holding veya grup şirketlerinde çalışmaya devam etmesi halinde Yargıtay, bu süreleri birlikte değerlendirerek kıdem hakkı doğurduğunu kabul etmektedir.

2. İş Sözleşmesinin Sona Erme Sebepleri

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin belirli koşullarla sona ermiş olması gerekir.

• İşveren tarafından fesih: İşveren, İş Kanunu’nun 25/II maddesinde düzenlenen “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık” sebepleri dışında işçiyi işten çıkarıyorsa, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
• İşçi tarafından fesih: İşçi, İş Kanunu’nun 24. maddesi kapsamında sağlık sorunları, işverenin ahlak kurallarına aykırı davranışı veya zorlayıcı sebepler nedeniyle iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır.

3. İstifa Eden İşçinin Durumu

Kendi isteğiyle istifa eden işçiler normal şartlarda kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak kanun bazı istisnalar tanımıştır. Bu istisnalar:

• Kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılması,
• Erkek işçinin askerlik görevini yerine getirmek üzere ayrılması,
• Emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığına hak kazanılması,
• İşçinin ölümü halinde mirasçıların talepte bulunmasıdır.

4. Özel Haller (Evlilik, Askerlik, Emeklilik ve Ölüm)

• Evlilik: Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatını alabilir.
• Askerlik: Erkek işçiler, zorunlu askerlik görevi için işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanır.
• Emeklilik: Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı almaya hak kazanan işçiler, bu belgelerini işverene sunduklarında kıdem tazminatlarını talep edebilir.
• Ölüm: İşçinin ölümü halinde, yasal mirasçıları kıdem tazminatını talep edebilir.

---

Kıdem Tazminatı Hesaplama Yöntemi

• Brüt ücret → işçinin çıplak maaşı değil; yol, yemek, prim gibi süreklilik arz eden ek ödemeler de dahil edilir.
• Hizmet süresi → işçinin aynı işverene bağlı olarak çalıştığı toplam yıl sayısı dikkate alınır.
• Formül: 👉 Kıdem Tazminatı = Hizmet Yılı × Giydirilmiş Brüt Ücret

Örneğin; 10 yıl çalışan ve brüt 50.000 TL ücreti olan bir işçi için kıdem tazminatı hesabı:

10 × 50.000 TL = 500.000 TL (tavan sınırı dikkate alınmadan).

Kıdem Tazminatı Tavanı

Kanuna göre işçilere ödenecek kıdem tazminatı, devlet memurlarına ödenen azami emeklilik ikramiyesi tutarını aşamaz.

📌 01 Temmuz 2025 itibarıyla bir yıllık hizmet için ödenebilecek kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL’dir .

Bu tutar, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan resmi tebliğ ile güncellenir.

Örnek Hesaplama (2025 Verileri)

• Çalışma Süresi: 8 yıl
• Brüt Maaş: 60.000 TL
• Toplam Hak: 8 × 60.000 = 480.000 TL
• Ancak tavan sınırlaması nedeniyle, işçiye 8 × 53.919,68 = 431.357,44 TL ödenebilir.

Bu örnekten de görüleceği üzere, yüksek maaşlı çalışanlarda tavan uygulaması kıdem tazminatını sınırlamaktadır.

2000–2025 Kıdem Tazminatı Tavanı: TL ve Dolar Karşılığı ile Enflasyon Oranları

Yıl	Tavan (TL)	USD Karşılığı	TL Artış (%)	USD Artış (%)	Enflasyon (%)
2000	861,00 TL	1,377.60 $	–	–	%39.0
2001	1.091,00 TL	890.61 $	%26.7	%-35.4	%68.5
2002	1.320,00 TL	875.91 $	%21.0	%-1.7	%29.7
2003	1.470,00 TL	983.28 $	%11.4	%12.3	%18.4
2004	1.574,00 TL	1,106.89 $	%7.1	%12.6	%9.3
2005	1.727,15 TL	1,287.96 $	%9.7	%16.4	%7.7
2006	1.770,62 TL	1,239.93 $	%2.5	%-3.7	%9.7
2007	2.030,19 TL	1,555.70 $	%14.7	%25.5	%8.4
2008	2.173,19 TL	1,682.04 $	%7.0	%8.1	%10.1
2009	2.260,05 TL	1,461.87 $	%4.0	%-13.1	%6.5
2010	2.517,01 TL	1,670.21 $	%11.4	%14.3	%6.4
2011	2.731,85 TL	1,632.90 $	%8.5	%-2.2	%10.4
2012	2.917,27 TL	1,627.94 $	%6.8	%-0.3	%6.2
2013	3.129,25 TL	1,641.79 $	%7.3	%0.9	%7.4
2014	3.438,22 TL	1,573.56 $	%9.9	%-4.2	%8.2
2015	3.709,98 TL	1,361.96 $	%7.9	%-13.4	%8.8
2016	4.092,53 TL	1,354.25 $	%10.3	%-0.6	%8.5
2017	4.426,16 TL	1,212.98 $	%8.2	%-10.4	%11.9
2018	5.434,42 TL	1,126.30 $	%22.8	%-7.1	%20.3
2019	6.017,60 TL	1,059.25 $	%10.7	%-6.0	%11.8
2020	7.117,17 TL	1,015.43 $	%18.3	%-4.1	%14.6
2021	8.284,51 TL	932.31 $	%16.4	%-8.2	%36.1
2022	15.371,40 TL	927.66 $	%85.5	%-0.5	%64.3
2023	23.489,83 TL	984.07 $	%52.8	%6.1	%64.8
2024	41.828,42 TL	1,286.63 $	%78.1	%30.7	%44.4
2025	53.919,68 TL	1,497.77 $	%28.9	%16.4	–

Vergi, Faiz ve Ödeme Süreci

1. Kıdem Tazminatında Vergi Kesintisi Var mı?

Kıdem tazminatının en önemli özelliklerinden biri, gelir vergisinden istisna olmasıdır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesine göre; 1475 sayılı İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 5953 sayılı Basın İş Kanunu’na tabi olarak ödenen kıdem tazminatları, belirli sınırlar dahilinde vergiden muaftır .

📌 1 Temmuz – 31 Aralık 2025 dönemi için kıdem tazminatında vergiden istisna tutar 53.919,68 TL olarak belirlenmiştir .

Bu tutarı aşan kısım ise ücret olarak değerlendirilir ve gelir vergisine tabi tutulur.

Önemli Not: Kıdem tazminatından sadece damga vergisi (%0,759) kesilir. Başka bir vergi kesintisi yapılmaz .

---

2. Gecikme Faizleri ve Yargıtay Kararları

İşveren kıdem tazminatını süresinde ödemezse, işçi alacağı için yasal faiz talep edebilir.

• Yargıtay içtihatlarına göre, kıdem tazminatının iş akdinin sona erdiği tarihte muaccel hale gelmesi nedeniyle, bu tarihten itibaren mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
• Bu sayede işçi, alacağının geç ödenmesinden doğan zararı telafi etme imkanına kavuşur.

---

3. İşverenin Ödeme Yükümlülüğü

• İşveren, iş sözleşmesi sona erdiğinde kıdem tazminatını derhal ve nakden ödemekle yükümlüdür.
• Taksitle ödeme veya ödemeyi geciktirme, kanunen mümkün değildir.
• Ödeme yapılmaması halinde işçi, önce arabuluculuk başvurusu yapmalı, sonuç alınamazsa iş mahkemesinde dava açmalıdır.

---

4. İşçinin Dava Hakkı

• Kıdem tazminatının ödenmemesi halinde işçinin önünde iki yol vardır:
  1. Arabuluculuk: Zorunlu ilk başvuru yoludur. İşçi, işverenle anlaşamazsa dava açabilir.
  2. İş Mahkemesi: Arabuluculuk süreci sonunda anlaşma olmazsa işçi dava açarak hem kıdem tazminatını hem de gecikme faizini talep edebilir.

Yargıtay kararlarında, işçinin kıdem tazminatı alacağının ödenmemesi halinde işverenin ayrıca kötü niyet tazminatı veya işe iade gibi başka yükümlülüklerle de karşılaşabileceği belirtilmektedir.

Dava Süreci ve Arabuluculuk

1. Kıdem Tazminatı İçin Dava Açma Süresi (Zamanaşımı)

Kıdem tazminatı alacağı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde talep edilmelidir.

📌 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi, bu süre içinde arabuluculuk başvurusu yapabilir veya dava açabilir. Zamanaşımı süresi geçtikten sonra açılan davalar reddedilir .

---

2. Zorunlu Arabuluculuk ve Dava Öncesi Başvuru

2018 yılında yapılan düzenleme ile işçilik alacaklarında (kıdem tazminatı dahil) arabuluculuk dava şartı haline getirilmiştir.

• İşçi, öncelikle arabuluculuk bürosuna başvurarak işveren ile anlaşma yoluna gitmek zorundadır.
• Anlaşma sağlanırsa dava açılamaz, taraflar imzaladıkları anlaşma belgesiyle bağlanır.
• Anlaşma sağlanamazsa arabuluculuk sonunda düzenlenen son tutanak ile işçi iş mahkemesinde dava açabilir.

---

3. İş Mahkemesinde Dava Süreci, Masraflar ve Avukat Ücreti

• Arabuluculuk sonrası dava açılırsa, süreç iş mahkemesinde yürütülür.
• Davada işçi, kıdem tazminatı alacağı yanında gecikme faizi de talep edebilir.
• Masraflar: Harç, bilirkişi ücreti ve tebligat giderleri işçi tarafından ödenir; davayı kazanması halinde işveren bu giderleri karşılamakla yükümlü olur.
• Avukat Ücreti: Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre belirlenir.

---

4. Yargıtay İçtihatlarından Güncel Örnekler

• Yargıtay 9. Hukuk Dairesi: İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğine karar vermiştir.
• Yargıtay 22. Hukuk Dairesi: Arabuluculukta anlaşmaya varılmadan açılan davaların usulden reddedilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
• Yargıtay 7. Hukuk Dairesi: İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçinin alacağına iş akdinin fesih tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi uygulanması gerektiğini belirtmiştir.

Özel Durumlar

Taşeron İşçilerde Kıdem Tazminatı

Alt işveren–üst işveren ilişkisi (taşeronluk) halinde kıdem tazminatı sorumluluğu farklı bir yapıya sahiptir. İşçi, aynı işverene bağlı olarak farklı alt işverenler yanında çalışsa dahi, çalışma süresi bir bütün olarak değerlendirilir. Yargıtay içtihatlarına göre, asıl işveren ve alt işveren birlikte sorumludur. İşçinin kıdem tazminatı talebi halinde, hem taşeron işveren hem de asıl işveren müteselsilen sorumlu olur .

Kamu Çalışanlarında Kıdem Tazminatı

4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışında kalan kamu çalışanları (örneğin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlar) için klasik anlamda kıdem tazminatı söz konusu değildir. Ancak, bu kişiler emekli ikramiyesi veya hizmet süresine bağlı diğer ödemelerden faydalanır. İş Kanunu kapsamında çalışan sözleşmeli kamu işçileri ise genel hükümler çerçevesinde kıdem tazminatına hak kazanır .

Toplu İşten Çıkarmalarda Kıdem Tazminatı

Toplu işçi çıkarma durumunda, fesih işlemleri 4857 sayılı İş Kanunu’nun 29. maddesine tabidir. Bu maddeye göre işveren, ekonomik, teknolojik, yapısal veya benzeri işletme gerekleri nedeniyle toplu çıkarma yapabilir. Ancak çıkarılan işçilerin kıdem tazminatı hakları saklıdır. Yargıtay kararları da toplu işten çıkarma halinde işçilerin bireysel kıdem haklarının korunacağını açıkça vurgulamaktadır .

İşyerinin Devri Halinde Kıdem Tazminatı Sorumluluğu

İşyerinin bir başka işverene devri halinde, işçinin kıdem süresi sıfırlanmaz. 4857 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca, işçinin kıdem süresi devralan işverene aynen geçer. Bu durumda kıdem tazminatı sorumluluğu hem devreden hem de devralan işverene aittir. Yargıtay’a göre devreden işveren, kendi dönemiyle sınırlı olmak üzere sorumlu tutulurken, devralan işveren toplam süre üzerinden sorumlu olur.

Sık Sorulan Sorular

Uzman Avukatlarla Yanınızdayız

👉 Kıdem tazminatı sürecinde hata yapmamak için MFY Legal | İstanbul Hukuk Bürosu ile hemen iletişime geçin.